Wat is er veranderd in de wet?

Van dwang naar consent bij verkrachting en aanranding

Om verkrachting of aanranding aan te tonen, is het niet meer nodig om te bewijzen dat iemand gedwongen werd. In de nieuwe wet ben je strafbaar als je doorgaat met seksueel contact, terwijl er duidelijke signalen zijn dat de ander dat niet wil. Zo ‘bevriezen’ bijvoorbeeld veel slachtoffers van angst als iemand over hun grens gaat. Als de ander dan toch doorgaat, dan is dat strafbaar. Dwang is in de nieuwe wet wel een strafverzwarende factor. Maar het is geen vereiste voor een veroordeling voor verkrachting of aanranding. 

Vaak is er bij een verkrachting of aanranding een één-op-éénsituatie zonder getuigen. Als de verdachte de verkrachting of aanranding dan ontkent, gaat het om het woord van de één tegen dat de ander. Steunbewijs is dan noodzakelijk. Hierbij kan je denken aan sporen op het lichaam, camerabeelden of tekstberichten. 

Hogere straffen

De maximale straffen voor verschillende delicten zijn per 1 juli 2024 omhoog gegaan. Voor verkrachting met een kind jonger dan twaalf jaar gaat de gevangenisstraf bijvoorbeeld naar maximaal vijftien jaar. Dit was eerst twaalf jaar. Is het kind tussen de twaalf en zestien jaar dan is de gevangenisstraf maximaal twaalf jaar. Dat was eerst acht jaar. Voor kinderpornografie wordt het strafmaximum verhoogd naar zes jaar gevangenisstraf. Dat was eerst 4 jaar. Ga naar de website van de Rijksoverheid om alle straffen te bekijken. 

Verkrachting kan niet kan verjaren

Slachtoffers van zedenmisdrijven durven er vaak pas jaren later mee naar buiten te komen. Dan moet tijdsdruk geen rol spelen. Verkrachting verjaart niet. Dat betekent dat een dader van een verkrachtig ook jaren later nog gestraft kan worden. Eerst was dat alleen het geval als kinderen slachtoffer waren. Slachtoffers kunnen zelf bepalen of en wanneer ze aangifte doen.

Sexchatting is strafbaar

Het is verboden om kinderen onder de 16 jaar seksueel te benaderen. Bijvoorbeeld door online seksueel getinte berichtjes of mails te sturen. Of door op straat intieme vragen te stellen. Dat is ook verboden bij kinderen van 16 en 17 jaar die in een kwetsbare positie zitten. Zoals kinderen met een verstandelijke handicap of een psychische stoornis. 

Sexchatting is ook strafbaar als er geen afspraak wordt gemaakt om elkaar te ontmoeten voor seks. De politie kan hierdoor sneller optreden om seksueel misbruik van kinderen te voorkomen. Bij grooming (online kinderlokken) wordt er wel een voorstel gedaan voor een seksuele ontmoeting. Dat was al strafbaar. 

Seksuele intimidatie in het openbaar is strafbaar: offline én online

Het is strafbaar om iemand in het openbaar op een intimiderende manier seksueel te benaderen. Bijvoorbeeld op straat, op openbare sites of sociale media. Of het strafbaar is, hangt af van een paar dingen. Bijvoorbeeld van de inhoud van de seksuele benadering. Maar ook hoe vaak het gebeurt, waar het gebeurt en in welke situatie. 

Een voorbeeld: iemand een keer nafluiten op klaarlichte dag kan ongewenst zijn, maar het is daarmee nog niet strafbaar. Het kan wel strafbaar zijn als dit verschillende keren wordt herhaald of iemand daarbij ongevraagd meeloopt of seksueel getinte opmerkingen maakt. 

Misbruik van seksueel beeldmateriaal óók onderdeel van de wet

Het was al strafbaar om seksueel beeldmateriaal van iemand te maken en het zonder toestemming te verspreiden. Denk aan wraakporno. Dit werd gezien als een misdrijf tegen de openbare orde. In de nieuwe wet is het een seksueel misdrijf. Als het gaat om het maken en verspreiden van seksueel beeldmateriaal van minderjarigen, is er sprake van kinderpornografie.